รศ.ดร.โอฬาร ถิ่นบางเตียว อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ ม.บูรพา สัมภาษณ์ในรายการ “แชร์เล่าข่าวเด็ด” ทางคลื่นข่าว MCOT NEWS FM100.5 ถึงกรณีปรากฏการณ์ทางการเมืองในจังหวัดปราจีนบุรีที่กำลังร้อนแรงจากการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ซึ่งพรรคเพื่อไทยใช้วิกฤตทางการเมืองของตระกูลวิลาวัณย์มาเป็นโอกาสสร้างความได้เปรียบ

รศ.ดร.โอฬาร ชี้ให้เห็นว่า เพื่อไทยแปลงวิกฤตเป็นโอกาสได้เล็งเห็นความสำคัญของ อบจ. ซึ่งเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีงบประมาณและอำนาจสูง ทำให้กลายเป็นสนามแข่งขันสำคัญของนักการเมือง โดยเฉพาะกลุ่ม “บ้านใหญ่” ที่มีฐานเสียงมั่นคง

กรณี จังหวัดปราจีนบุรี พรรคเพื่อไทยตัดสินใจสนับสนุน “สจ.จอย” ณภาภัช อัญชสาณิชมน ภรรยาของ “สจ.โต้ง” ชัยเมศร์ สิทธิสนิทพงศ์ ตัวแทนที่มีชื่อเสียงเพื่อแข่งขันกับฝ่ายตรงข้าม โดยพรรคหวังใช้ความนิยมของตระกูลวิลาวัลย์ที่กำลังลดลงจากปัญหาคดีความเป็นโอกาสในการสร้างกระแสระบบบ้านใหญ่กับการเมืองไทยยังคงมีบทบาทสำคัญ เนื่องจากระบบราชการไทยยังไม่สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนในชนบทได้อย่างทั่วถึง ทำให้ประชาชนต้องพึ่งพานักการเมืองท้องถิ่นหรือกลุ่มบ้านใหญ่ที่มีเครือข่ายช่วยเหลือ

“ตระกูลวิลาวัลย์ในปราจีนบุรีมีความผูกพันกับประชาชนมายาวนาน คนในพื้นที่รู้จักว่า ‘สุขก็เห็นหน้า ทุกข์ก็เห็นหน้า’ ซึ่งสะท้อนถึงความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างกลุ่มบ้านใหญ่กับชุมชน” รศ.ดร.โอฬาร กล่าว

นอกจากนี้ รศ.ดร.โอฬาร กล่าวว่า พรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชนก็ส่งผู้สมัครลงสนามเช่นกัน โดยอาศัยจุดเด่นด้านการทำงานเพื่อสังคมเป็นจุดขาย แต่ยังไม่สามารถสร้างกระแสที่แข็งแกร่งได้เทียบเท่าเพื่อไทย

ทั้งนี้ สำหรับพรรคภูมิใจไทย แม้จะไม่ส่งผู้สมัครอย่างเป็นทางการ แต่ก็ยังคงถูกจับตามองในฐานะพันธมิตรกับตระกูลวิลาวัลย์ โดยอาจใช้เครือข่ายเดิมเป็นฐานเสียงเพื่อแข่งขันในสนามเลือกตั้ง

รศ.ดร.โอฬาร วิเคราะห์เพิ่มเติมว่า แม้จะมีแนวคิดเปลี่ยนแปลงการเมืองไทยไปสู่การเมืองเชิงนโยบาย แต่ปัจจัยทางเศรษฐกิจและโครงสร้างทางสังคมทำให้ประชาชนยังต้องพึ่งพาระบบบ้านใหญ่ที่เข้าถึงได้ง่ายกว่า จึงทำให้การเมืองไทยวนกลับสู่ระบบบ้านใหญ่

“บ้านใหญ่ยังคงเป็นศูนย์กลางการเมืองในหลายพื้นที่ เพราะพวกเขาสามารถดูแลประชาชนได้อย่างใกล้ชิดมากกว่ารัฐบาล” รศ.ดร.โอฬารสรุป

การเลือกตั้ง อบจ. ในปราจีนบุรีครั้งนี้ จึงเป็นตัวอย่างสำคัญของการเปลี่ยนแปลงในระบบการเมืองระดับท้องถิ่นที่สะท้อนถึงความซับซ้อนของการเมืองไทยในภาพใหญ่