นางสาวชุติมา จันทร์ฉาย นักกายภาพบำบัดปฏิบัติการ รพ.เจริญกรุงประชารักษ์ ให้สัมภาษณ์ในรายการ “สุขภาพดี 4 ทุ่ม” ทางคลื่นข่าว MCOT NEWS FM 100.5 ถึงเรื่องกายภาพบำบัดว่า นักกายภาพบำบัดจะทำงานร่วมกับแพทย์ในการวินิจฉัยและออกคำสั่งเบื้องต้นเกี่ยวกับการรักษา ซึ่งการรักษาจะต่อเนื่องจากคำแนะนำของแพทย์ ในการปรึกษาและการดำเนินการตามแผนการบำบัดที่เหมาะสม

การบำบัดในวัยต่าง ๆ กายภาพบำบัดสามารถทำได้ในทุกวัย ตั้งแต่เด็กเล็กจนถึงผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในเด็ก ๆ นักกายภาพจะช่วยพัฒนาการเคลื่อนไหวและกล้ามเนื้อมัดใหญ่และมัดเล็ก เช่น การกระตุ้นพัฒนาการทางกายภาพในเด็กทารก ที่มีความล่าช้าในการพัฒนาการเคลื่อนไหว หรือในวัยรุ่นที่อาจประสบกับปัญหากระดูกและกล้ามเนื้อ เช่น กระดูกสันหลังคด ซึ่งการตรวจพบแต่เนิ่น ๆ สามารถช่วยป้องกันอาการรุนแรงในอนาคตได้

โดยความแต่งต่างระหว่างการบำบัดในผู้ใหญ่และวัยทำงาน ในวัยทำงานกายภาพบำบัดยังเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในการป้องกันและบรรเทาอาการที่เกิดจากการใช้ร่างกายซ้ำ ๆ เช่น ออฟฟิศซินโดรม ปัญหาคอ บ่า ไหล่ ที่อาจนำไปสู่ความเสียหายที่รุนแรงหากปล่อยไว้ นอกจากนี้ การออกกำลังกายอย่างถูกวิธียังช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ เช่น ความเสี่ยงจากการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (stroke) การออกกำลังกายมีความสำคัญในการป้องกันโรค และการเสริมสร้างสุขภาพในทุกวัย โดยควรออกกำลังกายอย่างน้อย 3 วันต่อสัปดาห์ วันละ 30 นาที ซึ่งการออกกำลังกายสามารถทำได้หลายรูปแบบ เช่น เดิน ยกเวท หรือยืดเหยียดกล้ามเนื้อ การฝึกทำท่าทางที่ถูกต้องและต่อเนื่องจะช่วยลดความเสี่ยงจากการบาดเจ็บหรือโรคต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น

นอกจากการออกกำลังกายแล้ว นักกายภาพบำบัดยังใช้เครื่องมือพิเศษในการช่วยลดอาการปวดและบำบัด เช่น การใช้ไฟฟ้าบำบัด อัลตราซาวด์ หรือการประคบร้อนและเย็น เพื่อลดอาการบาดเจ็บและกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ทั้งนี้การเลือกวิธีการบำบัดจะขึ้นอยู่กับลักษณะของการบาดเจ็บและอาการของผู้ป่วย

ข้อควรระวังในผู้สูงอายุ กายภาพบำบัดสามารถช่วยฟื้นฟูการเคลื่อนไหว และการทรงตัวที่เสื่อมลงจากอายุที่มากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาทางด้านระบบประสาท เช่น โรคหลอดเลือดสมอง (stroke) หรือโรคพาร์กินสัน กายภาพบำบัดมีบทบาทในการช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิต และลดความเสี่ยงจากอาการต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

นอกจากนี้การใช้ประคบร้อน และประคบเย็นเป็นวิธีการที่ช่วยบรรเทาอาการต่าง ๆ เช่น การอักเสบหรือบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อและข้อ ประคบเย็นจะช่วยลดการอักเสบและบวม ในขณะที่ประคบร้อนจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและช่วยบรรเทาความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ การใช้วิธีนี้ต้องพิจารณาให้เหมาะสมกับสถานการณ์ เช่น การใช้ประคบเย็นเมื่อเกิดการบาดเจ็บเฉียบพลัน หรือใช้ประคบร้อนเมื่อกล้ามเนื้อมีความตึงเครียด ตะคริวและการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ ตะคริวมักเกิดจากการไหลเวียนของเลือดไม่ดี ซึ่งส่งผลให้กล้ามเนื้อเกิดการเกร็งและมีอาการปวด หากเกิดตะคริวไม่ควรนวดกล้ามเนื้อ เพราะอาจทำให้การอักเสบเพิ่มขึ้น ควรใช้วิธีการยืดเหยียดกล้ามเนื้อเพื่อช่วยลดอาการตะคริว และช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย โดยการยืดต้องให้ความตึงแต่ไม่เจ็บมาก และควรทำอย่างน้อย 5-10 ครั้ง เพื่อให้กล้ามเนื้อฟื้นตัว

การกายภาพบำบัดสำหรับผู้สูงอายุสามารถช่วยส่งเสริมสุขภาพและความแข็งแรงโดยไม่จำเป็นต้องรอให้เกิดการบาดเจ็บหรือโรคก่อน การฝึกกายภาพบำบัดสามารถช่วยลดการเสื่อมถอยของร่างกายและป้องกันการเกิดอาการเจ็บปวดจากการใช้งานกล้ามเนื้อที่ไม่เหมาะสมหรือการเสื่อมของกระดูกและข้อ สำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาการเคลื่อนไหว ควรได้รับการประเมินสุขภาพและคำแนะนำจากนักกายภาพบำบัด

การออกกำลังกายและการฝึกกายภาพบำบัดสามารถช่วยป้องกันการล้มและเสื่อมสภาพร่างกายในผู้สูงอายุ โดยมุ่งเน้นที่การฝึกสมดุลและการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ. การฝึกท่ากายภาพที่เหมาะสมไม่เพียงแต่ช่วยลดความเสี่ยงจากการล้ม แต่ยังช่วยรักษาความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและระบบประสาทได้ นอกจากนี้ยังสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุมีอารมณ์ที่ดีขึ้นและลดอาการซึมเศร้า

กิจกรรมวันกายภาพบำบัด ในวันที่ 20 มกราคม 2567 จะมีการจัดกิจกรรมวันกายภาพบำบัดแห่งชาติที่โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์ โดยมีกิจกรรมที่สำคัญ เช่น การสันทนาการออกกำลังกายเพื่อป้องกันสมองเสื่อม การออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุเพื่อป้องกันการล้ม และนิทรรศการเกี่ยวกับการปรับสภาพบ้านสำหรับผู้สูงอายุ กิจกรรมเหล่านี้ช่วยให้ผู้สูงอายุเรียนรู้วิธีดูแลสุขภาพและป้องกันการเกิดอุบัติเหตุในบ้าน

การปรับบ้านสำหรับผู้สูงอายุ การปรับสภาพบ้านเป็นส่วนสำคัญในการดูแลผู้สูงอายุให้ปลอดภัยจากการล้มและการบาดเจ็บ การปรับบ้านให้เหมาะสมสามารถช่วยลดอันตรายและเพิ่มความสะดวกสบายในการใช้ชีวิตประจำวัน การปรับพื้นที่ต่าง ๆ เช่น ห้องนั่งเล่นและห้องน้ำสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุมีความมั่นคงและลดความเสี่ยงจากการเกิดอุบัติเหตุ

การฝึกกายภาพบำบัดในระยะแรกของผู้สูงอายุ การเริ่มต้นฝึกกายภาพบำบัดในระยะแรกสามารถช่วยเสริมความแข็งแรงและยืดหยุ่นให้แก่ผู้สูงอายุ โดยไม่ต้องรอให้เกิดปัญหาสุขภาพใหญ่ ๆ ก่อน การออกกำลังกายไม่เพียงแต่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น แต่ยังช่วยให้จิตใจสดใสและกระปรี้กระเปร่ามากขึ้น