ดร.ธวัลรัตน์ ใหม่รัตนไชยชาญ นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ หัวหน้ากลุ่มกิจกรรมทางกายผู้สูงอายุ กองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กรมอนามัย ให้สัมภาษณ์ในรายการ “สุขภาพดี 4 ทุ่ม” ทางคลื่นข่าว MCOT NEWS FM100.5 ถึงกรณีการออกกำลังกายที่หนักและยาวนานเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือ “Exercise-Induced Hypoglycemia” (EIH) โดยเฉพาะในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวานและความดันโลหิตสูง
ดร.ธวัลรัตน์ อธิบายว่า ระหว่างการออกกำลังกาย ร่างกายต้องการพลังงานอย่างต่อเนื่อง หากไม่ได้รับสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเพียงพอ 1-2 ชั่วโมงก่อนเริ่มกิจกรรม อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงจนสมองไม่ได้รับพลังงานที่จำเป็น ส่งผลให้เกิดอาการหน้ามืด วิงเวียน หรือหมดสติได้ แม้แต่ในผู้ที่ยังแข็งแรง การออกกำลังกายเกิน 90 นาที โดยไม่ได้ดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่หรือรับพลังงานเสริม ก็อาจส่งผลกระทบต่อร่างกายเช่นกัน
ฉะนั้น เพื่อป้องกันปัญหาเช่นนี้ ผู้ที่ออกกำลังกายควรเตรียมตัวให้พร้อม โดยการรับประทานอาหารเบาๆ เช่น ผลไม้หรืออาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต 1-2 ชั่วโมงก่อนออกกำลังกาย พร้อมดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มเกลือแร่ ระหว่างการทำกิจกรรม เพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำและสาระสำคัญในร่างกาย
ดร.ธวัลรัตน์ เน้นย้ำถึงความสำคัญของการวอร์มอัพและคูลดาวน์ก่อน และหลังการออกกำลังกาย เพื่อลดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ และช่วยให้ร่างกายปรับตัวเข้าสู่สภาวะปกติ เพราะฉะนั้นแนะนำให้ผู้สูงอายุเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับวัย เช่น เดิน วิ่งเหยาะ ๆ หรือออกกำลังกายในน้ำ เพื่อลดแรงกระแทก และสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มกิจกรรม เพื่อประเมินความเหมาะสม
อีกหนึ่งประเด็นสำคัญคือ การเลือกสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในช่วงที่ค่าฝุ่น PM 2.5 สูง ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้ง และเปลี่ยนมาออกกำลังกายในร่มแทน เช่น ในบ้านหรือฟิตเนส
นอกจากนี้ กรมอนามัยยังได้จัดทำ “คู่มือกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ” ซึ่งคู่มือนี้มีเนื้อหาครอบคลุมสำหรับทุกช่วงวัย ตั้งแต่วัยเด็ก วัยทำงาน ไปจนถึงวัยสูงอายุ รวมถึงวิธีประเมินความพร้อมของร่างกาย การเลือกประเภทการออกกำลังกายที่เหมาะสม และข้อควรระวังต่างๆ ผู้ที่สนใจสามารถค้นหาได้ที่เว็บไซต์ของกรมอนามัย
อย่างไรก็ตาม การออกกำลังกายควรทำอย่างเหมาะสมกับสภาพร่างกาย และต้องเตรียมตัวล่วงหน้าอย่างถูกวิธี เพื่อป้องกันความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น และเพื่อให้การออกกำลังกายส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาว